19. Yüzyılda Rizede İmar Faliyetleri

Osmanlı devletinin ekonomik alanda bir çöküş yaşamasına rağmen bölgemizde imar faaliyetleri devam etmiştir. Bunlar şunlardır.

1-1801 Ardeşen Seslikaya köyü camiinin yapılması

2-1819 Güneysu Kiremit köyü Aşağı Mahalle camiinin yapılması

3-1826 Çayeli Ormancık köyü camiinin yapılması

4-1834 Kalkandere Zivane camiinin yapılması

5-Tuzcuoğulları konağının yapılması

6-1808 Tarihinde yapılmış bulunan Ardeşen Yukarı Durak köyündekiçeşme halen varlığını sürdürmektedir.

7-Bu yüzyılda dere ve akarsular üzerinde tek gözlü kemer köprüler yapılmıştır. Kesme ve moloz taş kullanılan bu köprüler şunlardır.

8-1848 yılında Orta cami civarında yapılmış olan Tatoğlu Abdülkerim Efendi Kütüphanesi,

9-Altıkulaç Medresesi ve Kütüphanesi: 1863 yılında Altıkulaçzade Ahmet efendi tarafından yaptırılmıştır.

10- Mataracızade Mustafa Efendi Çeşmesi: 1886 yılında yapılmıştır. Kitabesi Rize müzesindedir.

11- Medreseler: Ülke genelinde yapılan şehircilik çalışmaları milli tarihimizi alıp götürmüştür. Milli tarih şuurundan yoksun idarecilerimiz ülkenin tapu senedi niteliğinde olan eserlerimizi yok etmiştir.

îl dahilinde sayıları 30’u bulan medreselerden sadece Çukurluhoca köyündeki medrese günümüze kadar gelebilmiştir. Günümüze kadar ulaşamayan ancak yazılı kaynaklarda varlığı belli olanlar şunlardır. Rize Hamam deresi üzerinde,Kazdal camii civarında ve Piri çelebi mahallesindeki medreselerdir.

12- Çayeli Çukurluhoca Medresesi: 1875 sonrası yapılmış olup,günümüze kadar varlığını sürdürmektedir.

13- Kalkandere Medresesi: 1877 yılında yapılmış olup, kitabesi Kalkandere merkez camiinde muhafaza edilmektedir. Bu medreselerin toplam sayılarının 30 civarında olduğu tahmin edilmektedir.

14- Evler: 19. Yüzyıldan kalma olup günümüze kadar gelebilen sivil mimari örneklerinden olan evler genellikle Rize’nin iç bölgelerinde bulunmaktadır.

Bir kısmı halen kullanılmakta olup, bir kısmı da kendi haline terkedilmiştir. Bunlar çoğunlukla tek ve çift katlıdırlar. Malzeme olarak kesme taş, kırma taş ve ahşap malzeme kullanılmıştır.

Bir kısmı tümüyle ahşap yada taştır. Bir kısmı ise hartoma tabir edilen ahşap-taş karışımından yapılmıştır. Fındıklı ilçemizde 1850′ lı yıllarda yapılmış bulunan Hurşit bey evi ile, Çağlayan Mustafa Hacaloğlu evi bu yüzyıl sivil mimari örneklerindendir.

15- 19. yüzyıl ikinci yarısında yapılmış olan camileri şöyle sıralıyabiliriz.

16- 1887 Yeni hükümet konağı ve iskele yapıldı.

17-1887 Mapushane yapıldı.