Rize

      16.Yüzyılda Hemşin Kazasında İdari Durum

      Rize Tarihi
      25.11.2018
      0
      907
      16.Yüzyılda Hemşin Kazasında İdari Durum

      Hemsin’ le ilgili kayıtlara ilk olarak 24 Safer 924 (3Mart 1518) tarihli arşiv kayıtlarında rastlanılmaktadır. Hemsin bu tarihte bir zeamet bölgesi olup “Vilâyet-i Hemsin” olarak anılmaktadır.

      1515-1532 tarihleri arasındaki kayıtları ihtiva eden 53 numaralı Timar îcmal Defterinde Hemsin’ den, hem “Vilâyet” hem de “Nahiye” olarak bahsedilmektedir. 1520 tarihli kayıtlarda kaza olarak zikredilen Hemsin aynı tarihli kayıtlarda hem vilâyet, hem de nahiye olarak da anılmaktadır.

      1) 1520’lerde Hemsin üç nahiyeye bölünmüştü.

      • 1-Hemsin
      • 2- Karahemşin (Çamlıhemşin)
      • 3- Eksanos (SenozıKaptanpaşa Bölgesi) Hemsin Zaimi, Mehmet Çelebi Hemsin Seraskeri, Ali Koruk

      Hemşin’de 34 köy ve iki de kale vardı. Bunlar,Kale-i Zir ve Kale-iBâla olup,toplamhanesayısı671 idi.

      2) 16 .yy sonlarında Hemşin’de köy sayısı 34’ten 32’ye düştü. Hane sayısı ise 671′ den 13 82’ye yükseldi. Hemsin merkezi önceleri Hala ve Yol kıyı köylerinin bulunduğu Aşağı Hemsin bölgesi iken,asnn sonuna doğru Karahemşin bölgesi oldu. Hemsin merkezinde iki mahalle vardı.

      1-Külar (Hemsinmerkezi)

      40 hane

      2-Nekürid (Hemsin merkezi)

      25 hane

      Bazı karyeler ve hane sayıları şöyledir.

      1-Coco (Levend)

      30 hane

      2-Zuga (Çamlıtepe)

      14

      3-Küsave (Yolkıyı)

      118

      4-Hala (Şimşirli)

      64

      5-Çinçiva (Şenyurt)

      56

      6-Çat

      27

      7-Elevit

      49

      8-Varoş (Yazlık)

      32

      8-Baş

      59

      9-Cimil

      56

      10-Makri (Toros)

      27

      11-SelmanKomanos (Buzlupmar)

      29

      12-Tulaniç (Yeşiltepe)

      47

      13-Mesahor / Misahor (Kaptanpaşa merkezi) 30

      14-Balahor (Yenice)

      98

      15-Hahunç. (Çataldere)

      42

      16-Meydan (Meydan)

      15

      3-1554 tarihli kayıtlarda Hemsin kazası için “Vilâyet” tabirinin de kullanıldığı görülmektedir. Bu tarihte kaza: 1-Kuşova 2-Eksanos 3-Karahemşin

      4-Hemşin nahiyelerinden teşekkül ediyordu.

      1554′ te Kuşova, Eksanos ve Karahemşin nahiyelerinden başka Hemşin’e bağlı köylerin de bulunması bölgenin Hemsin nahiyesi şeklinde adlandırılmasının daha doğru olacağı düşüncesini haklı kılmıştır.

      Kuşova’nm yeni kurulduğu düşünülmektedir. Nitekim bu idari birime 387 numaralı defterde rastlanmamaktadır. 1554′ te adı geçen nahiyeye bağlı köyler 1520′ de Hemsin nahiyesine bağlı olduğu görülmektedir. Hemsin 11 Ramazan 976 (1 Nisan 1566) tarihli bir kayıtta Gönye (Batum) sancağına bağlı olduğu belirtilmektedir.

      Bu bağlanma işinin 1561-1562 yılları arasında gerçekleştiği düşünülmektedir. Nitekim 29 Rebiü’l-ahir 969 (6 Şubat 1562) tarihli tımar kaydında Hemsin zeametinin Batum Sancakbeyi Hasan Beye verildiği bildirilmektedir. Hemsin kazası 1583′ te de Batum sancağına bağlı idi.

      YORUMLAR

      Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.