Rize Kalesi
13.ve 14.Yüzyıllarda Karadeniz ticareti milletlerarası bir hüviyet kazanmıştır. İtalyan şehir devletlerinden Venedik ve Cenevizlilerin bunda etkisi fazla olmuştur.
4. Haçlı seferi ile (1204) İstanbul’a yerleşen Haçlıları buradan çıkarmaya çalışan Bizans imparatoru 8.Mihail Paleolog’a Cenevizlilerin yaptığı yardım karşılığında Karadeniz limanları Cenevizlilere açılır.
Cenevizlilerde kuzeyde Kefe olmak üzere Güney Karadeniz kıyılarında yeni koloniler kurdular.
Köle ticaretinden, ipek yolu ticaretine kadar her şeyi Karadeniz’den Akdeniz limanlarına ve Avrupa’ya taşıdılar.
Kıyılarda yaptıkları kalelerde mal depolamayı ve güvenliği sağlamayı amaçladılar. 13. yy.’ da Cenevizliler tarafından yapıldığı Rize halkı tarafından yaygın olarak dile getirilmektedir.
Bugün Kale mahallesinin bulunduğu tepede yer alan bu kale turistik amaçlı olarak kullanılmaktadır.
Vaktiyle denize kadar uzanan surlar deniz dolgusu nedeniyle SSK Hastanesi yanında son bulmaktadır. 1532 tarihinde 31 muhafızın bulunduğu, kalenin Kethüdası Hasan Siyah oğlu Aydın’dı.
Tımarı Mozara köyünde bulunuyordu. Bu Tımarların Kanuni Sultan Süleyman devrinin ilk yıllarında toplam miktarı 4″.^84 Akçe idi.
Rize Kalesi, Aşağı Kale ve İç Kale olmak üzere iki bölümdür.
1-İç Kale: 150 m. Yüksekliğinde doğal bir yükselti üzerinde kurulmuştur. Doğu Roma İmparatoru Jüstinyen zamanında (527-565) yapılmıştır.
2-Aşağı Kale: Zamanında İç kaleden kuzeydoğuya ve kuzeybatıya yanlara açılarak uzayan ve denize ulaşan surlarla çevriliydi. 13 .yy.’da yapılmış olmalıdır.
Rize’nin tarihini anlatan yapılar oldukça az. Trahi yapılar arasında da merkez da Rize Kalesi tek tarihi yapıdır. Rize Kalesi ne yazık ki günümüze kadar tam olarak ortaya çıkarılmamıştır. Genelde kısmı tamiratlarla çözüm yolları aranmıştır.Rize için tarihi önemini herkes bilmektedir. Burada yapılacak olan Eski 100 yıl hastanesi yanında bulunan sur dan itibaren kaleye giden yol yeniden yapılandırılmalıdır.Bu SUR VE GÖZETLEME KULESİ kaleye kadar yeniden yapılmalıdır.Bu surun genişliği 1.5 metredir. Yni üzerinden rahatça gezilebilmektedir. Kaleye gitmek isteyenler bu sur üzerinden yola devam edebilmelidirler.Atatürk Caddesinde geçit için surun yıkılan yerleri yeniden bir kemer ve ya düz köprüyle yapılıp güzergah tamamlanmalıdır.Kaleye kadar sur tamamlandıktan sonra Rize Kalesine sahip olacaktır.
Rize gelinip görülebilecek bir yer. Rizeyi ziyarete gelenlerin görmeden dönmemesi gereken bir yer.