Rize Atasözleri

Rize’de söylenen ata sözlerinin bir listesini vermeye kalksak sayfalar tutar. Çünkü başka yerde söylenenler de Rize’de söylenmektedir. Biz burada mahalli şive ile karışık olarak söylenen ata sözlerinden bir demet sunmakla yetineceğiz.

Adami yapan da karidur, yikan da karidur.

Aferun torbasi dolmaz

Afkurmasini bilmeyen köpek, koyuna kurt götürür

Ağaca çiksam papucum yerde kalmaz

Ayranum budur, yarisi sudur yersan da budur, yemesan da budur

Bacanak bacanaği dere başukari arar

Bahane siğirlere dolaniyi sirtlere

Bekle eşeğum bekle, manca pişerde yersun

Ben derum torunum yok, o derki dayimsun dayim

Bilmeduğun atun kerisina keçma

Bişe desem soz olur, demesam maraz olur

Borç çikti bine gel elmanin dibine

Cihanun kördüğü dane bitmez

Çalişta gavura kalsun

Çocukla kirma yola olur başuna bela

Çorbaki daşar, kepçenin pahasi olmaz

Değneğum dağarciğum, suparam süreceğum

Demir taradi sağa da yaradi

Dut demeğa dudak lazum

Et diline biçak eline

El eliyla ilana tutma, ilana da yazik olur

Elçilerin ya bir kot yalani ya bir kot altini olacak

Etme kulum bulma zulum

Evi sildim süpürdüm, kutis geldi oturdu

Eyi adam neyler mali? Çotisi de neyler mali?

Ezme, ezilma, orta kal

Ezrayil vuru pençe, bakmaz ehtiyara cence.

Farzdan önce farz var.

Gemi aldin, kiçina; toprak aldin, içine; kari aldin başina geç otur.

Haçan bir kiz kaçacak yan basar ayağini

Gelin olursun ederler seni huri; sonra misir ekmeği vermezler sana kuri

Huçumet işine karişma, delinun işine karişma, Ellağun işine hiç karişma.

İki şoza bir güneli üstüne bir hapsikoli

İlan topraği ufura ufura yer

İlan eğrulur, buğrulur deliğune kirinca doğrulur

İyiluk yap at bayişağa

Kadun erkağe yuk taşutmaz

Kalbim defter, dilum donmez

Kalkti rahmetli, oturdi korbakor

Kara biber karadur, diremlan satiliyi. Karda öyle beyazdur çureklen atiliyi.

Karinin eyisi eve cirmez, çotisi yere cirmez

Karinca çi kanadlanu, cebermeği yakin olur.

Kedi anasinin cani içun siçan tutmaz.

Kedinun kuyruğuna basmayinca sana hirlamaz

Kendume yer edeyim bak sağa ne edeyim

Kestane kumuşiden çikti, kerisini beğenmedi

Kiz çay yaprağina bencer, zamanini keçurdun mi kartlaşur

Kim verursa bağa yerum, ben ondan yana derum

Korkma kişin kişundan, kork Aprilun beşinden, oçuz ayrilur eşinden

Köpeği andun, kutilayi hazirla

Köpek tüyünü değişir, huyunu değişmez

Kumden halat olmaz

Kurdun adi çikti, çakallar baş koparayi

Lafun tutulursa haçimsun, tutulmazsa sen çimsun

Madem kideyu miras, bende yiyeyum biraz

Mart kapudan baktirur, kazma kürek yaktirur

Memiş, gurbette kazandiğini yemiş

Menfaatleri olduğu zaman vav olurlar

Mut mut dema armut de

Ne doğrarsan çanağuna o gelur kaşiğuna

O kizim saha derum o celinum sen işit

Ormanlarin gozi var, yolun kilavuzu var

Ortak atun beli kiruk olur.

Ortak mala çöpek bile işemez

Öküz eldi ortaklik bozuldu.

Pahane uşağa, yarisi bayişağa

Rize’ye vali olacağina, çay alum yerine bi sepetçi ol.

Sen kârin peşindesun haziri elden citti

Siçan işedu denize da oldi oğa ortak

Siçan delikten siğmayi, hopeçileri da takar peşine

Sirğan yerina sirğan biter

Sünçer düştü terekten kirdi da belini

Yaşaduğun gun arkada kalur

Yetimun koletisi pişmez, pişseda yanar

Yuz sene ilerisinu duşun, bir da cerisini

Zayuf atun kiblesi olmaz.