Çin Halk Cumhuriyeti Nedir

      01.12.2019
      856
      Çin Halk Cumhuriyeti Nedir

      Çin Halk Cumhuriyeti Doğu Asya’da devlet. Yüzölçümü: 9.560.000 km2; nüfusu 945.020.000 (1979) Çin Halk Cumhuriyeti başkenti: Pekin.

      Çin Halk Cumhuriyeti Doğal ortam: Ülkenin batı ve doğu kesimleri birbirinden çok farklı yapıdadır. Batı kesiminde Himalaya ve Kuen-Luen sıradağları ile, yer yer göllerle parçalanmış yüksek Tibet yaylaları yeralır. Kuzeybatıda Alta, Tien-şan, Nanşan Sıradağları, kuzeydoğuda Moğolistan Platosu bulunur. Ülkenin batısında sıcaklık farkları büyüktür ve buralar çok az yağış alır.

      Taklamakan, Çun-gari, Gobi çölleri bu bölgededir. Doğu kesimi ise alüvyonlu ovalar. ve tepelerle kaplıdır. Bütün ırmaklar Çin Denizi’ne akar. Kuzeyde hüküm süren kışları soğuk, yazları yağışlı kara iklimi nedeniyle kayın, meşe, karaçam ormanları çoktur. Ülkenin geri kalan kesimleri muson ikliminin etkisindedir. Güneye doğru inildikçe sıcaklık ve nem artar. Bitki örtüsü, tropik ve ılıman iklim ormanlarının bir karışımı olan Çin Or-manı’dır. Ülkenin en önemli iki ırmağı Huangho (Sarı Irmak) ve Yangçe Kiang’dır. (Mavi Irmak).

      Çin Halk Cumhuriyeti Nüfus ve ekonomi: Çin dünyanın en kalabalık ülkesidir. Dengesiz dağılmış olan nüfusun yüzde 90’ı ülkenin üçte birinde, Doğu Çin’de vadilerde ve kıyı şeridinde yaşar. Nüfusun yüzde 90’ını Çinliler, geri kalanı da çeşitli azınlıklar (Tibetliler, Türkler vb.) oluşturur. Her yıl 10-15 milyon kadar artan nüfusun beşte dördü kırsal kesimde yaşar. Bununla birlikte, Çin’de sanayiin büyümesine paralel olarak gelişen büyük kentler bulunmaktadır. Şanghay 10.820.000, Pekin 8.000.000, Tiençin 4.280.000, Çungking 6.000.000, Nanking 3.000000. Çin’in ilkel tarıma dayanan ekonomisi 1949 devriminden sonra bütünüyle değişerek toprak reformu yapılmış kooperatifler ve halk komünleri kurulmuştur. Tarım, nüfusun üçte ikisinin uğraşı ve ekonominin temelidir. Tarım teknikleri geliştirilmiş ve barajlar yapılarak sulama kontrol altına alınmıştır. En önemli ürünler, buğday (40 milyon ton) ve dünya üretiminde birinci sırayı alan pirinçtir. (120 milyon ton), ayrıca önemli miktarda mısır, yulaf, hintdarısı, soya, yerfıstığı, çay, pamuk, şeker pancarı ve kamışı üretilir. İpek üretimi de önemli yer tutar.

      Zengin yeraltı kaynaklarına sahip olan Çin’de, Hopeh, Şensi ve Mançurya’da kömür (400 milyon ton) çıkartılır. Petrol çıkarma çalışmaları da sürmektedir. Elektrik enerjisi öncelikle termik santrallerden elde edilir, ama hidroelektrik tesisleri de kurulmaktadır. Diğer yeraltı kaynakları arasında demir, tungsten, amtimon, manganez ve boksit sayılabilir. Devrimden sonra öncelik, ağır sanayie verilmiş ve kuzeyde demir-çelik, güneyde kömür tesisleri kurulmuştur. Kimya sanayi gübre üretimine yönelmiş, tekstil sanayi de özellikle Şanghay’da gelişmiştir. Nüfusun çokluğu nedeniyle dışalım yapmak zorunda olan Çin, bunu tarım, tekstil ürünleri ve maden cevheri dışsatımı yaparak karşılamaya çalışır. Ticaret Şanghay, Tiençin ve Kanton limanlarında yoğundur.

      Çin Halk Cumhuriyeti Tarihi: îö 2000 yılından beri yazılı tarihe sahip olan Çin, 1644 yılında kuzeyli Mançu (Çing) hanedanının egemenliği altına girdi. 1839-1842 yılları arasında Avrupalılarla giriştiği Afyon Savaşında yenilerek, Hong Kong’u İngilizlere vermek zorunda kaldı. 1890-1900 yılları arasında yabancı egemenliğine karşı yeni bir savaşa (Bokser Savaşı) giriştiyse de ikinci kez yenilgiye uğradı. 1912’de Sun Yat Sen liderliğinde yapılan devrimle Mançu hanedanı devrildi, Cumhuriyet kuruldu. Devrim sırasında Sun Yat Sen ve komünistlerle işbirliği yapan Çan Kay Şek, milliyetçilerin başına geçerek komünistlere karşı iç savaşı başlattı. Bu karışıklıklardan yararlanmak isteyen Japonya 1931’de Mançur-ya’yı işgal etti.

      1934’de Mao Çetung liderliğindeki komünistler "Uzun Yürüyüş"ü gerçekleştirerek, Çin’in güneyinden kuzeyine geçip Sovyet sınırına yaklaştılar. Burada ayrı bir yönetim kurdular, ikinci Dünya Savaşı’nda Japonlar’a karşı birliği yapan milliyetçilerle komünistler arasındaki anlaşma, 1945’te savaş kazanıldıktan sonra bozuldu. Iç savaş yeniden başladı. Komünistler savaşı kazandı ve 1 Ekim 1949’da Çin Halk Cumhuriyeti ilan edildi. 1964 yılında Çin ile Sovyetler Birliğinin arası iyice açıldı. Aynı yıl, Çin, ilk atom bombasını patlattı. 1966’da Kültür Devrimi başlatıldı ve hidrojen bombasını patlattı. 1971 yılında Birleşmiş Milletlere giren Çin, bu yıldan itibaren ABD ile ilişkilerini geliştirdi. 1976 yılında Mao Çetung ölünce, Hua Guofeng, Komünist Partisi Genel Sekreteri oldu. 1981 yılında Hua Guofeng’in başkanlıktan ayrılmasıyla yerine Hu Yaobang geçti.

      YORUMLAR

      1. kanatsız melek dedi ki:

        saolun valla çok iyi oldu thank you veri much kapıyı aç pencereden kaç