Çağatayca Nedir

Çağatayca Türk lehçelerinden biri. Doğu Türkçesi grubundadır. Orta Asya Türk yazı dilindeki üçüncü dönemi gösteren Çağatayca, değişik adlarla anılır. Adını Cengiz Han’ın ikinci oğlu Çağatay’dan alan bu dile Çatağay dili, Çağatay Türkisi, Türk dili, Türkçe elfazı, Türkçe, Türki de denilmiştir. Ali Şir Ne-vai, Çağatay lafzı (Çağatay dili), Ebülgazi Bahadır Han, Çağatay Türkisi terimim kullanmışlardır.

Kimi yazarlar ise Çağataycayı, Lugat-i Nevaiye (Nevai dili) diye adlandırmışlardır. Çağatayca, Ti-murlular (1405-1506) döneminde oluşmaya başladı; ünlü ozan Ali Şir Nevai’nin şiirleriyle klasik biçimini aldı; XX. yy’ın ilk çeyreğine dek Orta Asya Türkleri arasında edebiyat dili olarak yaygın bir kullanımı vardı. Çağatayca genellikle üç evrede incelenir: Klasik öncesi dönem (XV. yy’ın başı 1465); Klasik dönem (1465-1600); Klasik sonrası dönem (1600-1921). Çağatayca Arap alfabesini kullanmış ve Arapça ile Farsça’dan birçok sözcük almıştır. 1921’den sonra Özbekistan’da yerini Özbekçe’ye bıraktı.