Cezayir Nedir

Cezayir Kuzey Afrika’da Akdeniz kıyısında Fas ile Tunus arasında devlet. Yüzölçümü 2.381.741 km2, nüfus 19.130.000, Cezayir başkenti Ceziyir.

Cezayir Doğal ortam: Ülkenin kuzeyi Akdeniz Bölgesi’nin özelliklerini taşır, güneyi ise Büyük Sahra Çölü’nün bir parçasıdır. Kuzeyde, kıyıdan iç bölgelere doğru sırasıyla Tel Atlasları, Orta Atlaslar, yüksek yaylalar ve Sahra Çölü’nün sınıflarını çizen Sahra Atlasları yer alır. Bu kesimde yağışlar bazen yılda 1000 mm’ye ulaşır ve mantar meşesi ormanlarının gelişmesini sağlar. Yağışlar güneye doğru giderek azaldığından, yüksek yaylalar, üzerinde yer yer tuz gölleri ve tuzlu bataklıklar bulunan yarı-kurak bozkır görünümündedir. Sahra Çölü’nde ise kumullar, taşlık platolar ve birkaç vaha bulunur.

Cezayir Nüfus ve ekonomi: Nüfusun büyük çoğunluğu kuzey kesimlerde ve özellikle ülkenin dört büyük yerleşim merkezinde doplanmış durumdadır (Cezayir 1.504.000, Oran 486.000, Konstantin 351.000, Annaba 314.000) Bağımsızlığın kazanılması ve Avrupalılar’ın ülkeyi terketme-siden sonra, ülkenin Müslüman nüfusu, çoğunluktaki Araplar ile Berberiler’den oluşmaktadır. Giderek artan nüfus, Avrupa ülkelerine ve özellikle Fransa’ya göçlere yol açmaktadır. Ülke ekonomisi hâlâ meyve ağaçları, bağcılık, fosfat, demir ve hidro-karbüre ağırlık veren sömürge ekonomisinin izlerini taşımak-taysa da, bağımsızlığın kazanılmasından sonra, değişik alanlara yönelinmiştir. Nüfusun yandan fazlası tarımla uğraşır. Toprağın işlenişinde bazı sosyalist uygulamalarda bulunulmuştur. Meyve, sebze üretimi ve şarapçılık gelişmekte ise de, nüfusun çoğunluğu verimi düşük tahıl üretimi ya da koyun yetiştiriciliği ile uğraşmaktadır. Devlet ağır sanayi kurmayı üzerine almış, petrol (50 Mt) ve doğal gaz (5 milyar m3) çıkarımına önem vererek, Annaba’da demir-çelik fabrikası, Arzew’de petro-kimya tesisleri kurmuştur. Kentlerde hafif sanayi (gıda sanayi, tekstil) gelişmektedir. Turizmde de önemli ölçüde gelir sağlanmakla beraber asıl gelir, dışsatımın beşte dördünden fazlasını oluşturan petrolden elde edilmektedir.

Cezayir Tarihi: Antik çağda Fenikeliler ve daha sonra Romalılar’ın egemenliğinde kalan Cezayir, 7. yüzyılda Araplar’m eline geçti. 1518’de Barboros tarafından Osmanlıların korunması altına almana değin, çeşitli Arap hane-denları ve ispanyollar arasında el değiştirdi. 1830’da Fransızların eline geçen Cezayir, sö-mürgeleleştirildi. ikinci Dünya Savaşı sırasında Müttefiklerce işgal edildi 1954’de başlayan ve 1961’de biten bağımsızlık savaşı sonunda, 1962’de bağımsızlığını kazandı. Bin Hedda’yı devirerek devlet başkanı olan Bin Bella, tek partili bir anayasanın onaylanmasından sonra sosyalist bir programı uygulamaya koydu. 1965’de darbeyle işbaşına gelen Huari Bumedyen petrolü devletleştirdi ve Sovyetler Birliği ile ilişkileri geliştirdi. 1978’de Bumedyen’in ölümünden sonra Şadli Bin Cedid devlet başkanı oldu.