Göl Nedir

      28.11.2019
      661
      Göl Nedir

      GÖL, kara ile çevrili durgun su alanı. Karalardaki çöküntü alanlarda, akaçlamanın olmaması ya da yetersiz olması nedeniyle oluşur; tuzlu ya da tuzsuz olabilir. Yağışlar, ırmaklar ve yeraltı kaynaklarıyla beslenen göller; yeryüzünde 2,5 milyon km2’lik bir alanı kaplar. Boyutları, küçük gölcüklerden iç denizlere dek değişir. Derinlikleri işe oldukça farklıdır.

      Göller, içinde yer aldıkları çöküntünün jeolojik yapısına göre sınıflanır. Tektonik Göller, yerkabuğu hareketleri sonucu kırılmaların neden olduğu çöküntü ve hendeklerle oluşur. Genelde boyutları büyük, derinlikleri fazladır. Baykal, Tanganyika, Victoria, Nyassa Bu tip göllerdir. Buzul gölleri, bir buzul vadisinin kayalıklar ve buzultaş setleriyle kapandıktan sonra, buzullar tarafından aşınmaya uğraması sunucu oluşan çukurlardaki göllerdir. Buzul gölleri genelde küçük fakat derindir. Ancak, Dünya’mn en büyük göllerinden ABD, Kanada sınırındaki 5 göl dördüncü zamanda buzulların çekilmesi sırasında akaçlanma bozukluğu sonucu ortaya çıkmıştır. Set gölleri, toprak kayaları, çamur akıntıları ve çığların sık görüldüğü vadilerde oluşur.

      Bunların boyutları küçük olmasına karşın, lav akıntılarını oluşturduğu göller daha büyüktür, örneğin, Auvergne’deki Aydat Gölü ve Finlandiya’daki irili ufaklı göller. Krater gölü, lavları su geçirmeyen, yanardağ kraterlerinde görülür. Karst asıllı göllere ise toprakaltı akış yolları, kil ya da balçıkla tıkanmış ve su emme yeteneğini yitirmiş çukurlarda rastlanır. Bu göllerin kimileri geçicidir, ancak yağışların bol olduğu dönemlerde ortaya çıkar.

      Göl suyunun tuzluluğu ırmak ve yağmur suyu kaynağı ile buharlaşma arasındaki orana bağlıdır; çünkü akarsular çığırları boyunca, aktıkları yataklardaki tuzları emerler. Yağmur ise atmosferden aldığı tuzu içerir. Bu nedenle ırmak ve yağışla beslenen ve buharlaşma oranı yüksek göller tuzludur, öte yandan denizlerde olduğu gibi göllerde de dalga, gelgit, tuz ve ısı farkları gibi doğal etmenlerin sonucu gerçekleşen süreli değişmeler görülür.

      YORUMLAR

      Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.