Göçmen Hayvanlar Nedir

GÖÇMEN HAYVANLAR, tek tek ya da sürü durumunda bir yerden ayrılıp yılın bir bölümünü başka yerde geçiren hayvanlar. Mevsimsel iklim değişikliklerine bağlı bu düzenli hareketler; hayvanlara en uygun iklim, beslenme ve üreme koşullarını seçebilme olanağı sağlar. Her sonbaharda göçmen hayvanlar ılık ya da tropikal iklimin egemen olduğu elverişli bölgelere göçerek ilk baharda dönüş yolculuğuna çıkarlar. Kış mevsiminin çetin iklim koşullarından bir kaçış olan bu göçler raslantılara bağlı değildir. Gidilecek yön ve hedefler bellidir.

Örneğin, Avrupa ve Batı Asya’daki kuşların göçtükleri başlıca bölgeler: Akdeniz yöresi; Afrika’daki göller bölgesi; Kap ve Batı Afrika’dır. Yaz gelince bunlar kuzeye doğru eski üreme bölgelerine dönerler. Bu türlü kuş göçlerinde başlıca etmen beslenme sorunudur. Buna karşın balıkların giriştiği göçlerde en önemli etmen üreme sorunudur, örneğin, Batı Avrupa’da ve Kuzey Amerika’nın Kayalık Dağlar bölgesinde hemen tüm ırmaklarda yaşayan yılanbalığınm doğduğu yer buralar değil Atlas Okyanusunun ortasında Sargasso Denizi’dir.

Ergin yılanbalıkları yumurtlamak için binlerce kilometre yüzerek Sargasso Denizine gelirler. Yeni doğan yavrularsa aynı yolculuğu ters yönde tekrarlar. Göçmen hayvanların yollarını nasıl buldukları her yönüyle açıklığa kavuşmuş değildir. Yapılan araştırmalar sığırcıkların güneşe, bülbüllerin geceleyin yıldızlara bakarak, saka kuşlarının yerin manyetik etkisinden yararlanarak yol bulduklarına ilişkin belirtiler ortaya çıkardı. Ancak pek çok hayvanın yön bulmâ yöntemi henüz bilinmemektedir. Öte yandan hayvan, özellikle kuş göçlerinin gelişimine ilişkin iki kuram vardır: Anavatan kuramına göre tüm kuşların anavatanı, yıl boyunca yaşam koşullarının elverişli olduğu tropikal bölgelerdir.

Ancak bu olumlu koşullar kuş sayısının aşırı ölçüde artmasına neden olmuş; bunun için kimileri beslenme ve yuva kurmak için rekabetin az olduğu kuzeye yerleşmişler; ama kış gelince yiyecek bulmak için yeniden güneye inmişler ve sonraları bu davranış süreklilik ve düzenlilik kazanarak nesilden nesile geçmiştir. Kıtaların ayrılması kuramına göreyse kuşlar, yem ve yumurtlama bölgeleri arasında önceleri nisbeten kısa mesafeler aşıyorlardı; yerkabuğunun kıtalara ayrılıp denizlerin büyümesinden sonra da kuşlar yine aynı yönlerde uçmayı sürdürmüşlerdir. Bu

iki kuramın da gerçeği ne ölçüde açıkladığı konusunda yeterli kanıt yoktur.