Kök Hücre ve Kalp Nedir

Toplumda en sık görülen hastalıklar arasında ilk sıralarda yer alan "damar hastalıkları" ve "hipertansiyon" yaşam kalitesini bozuyor. Uzmanlar, kalp sağlığını düzenli beslenme ve sporla korumanın önemini vurguluyor. Kalp sağlığının bozulmasıyla ortaya çıkan "kalp krizi"nin tedavisinde ise artık “kök hücre" nakli uygulanıyor.

Erişkinlerde görülen kalp damar hastalıkları, koroner arter, hipertansiyon, kalp kapağı hastalıkları, erişkinliğe ulaşan doğumsal kalp hastalıkları, kalp zarı ve kalp kasının birincil hastalıkları olarak sıralanıyor. Ancak toplumda en sık görülen kalp hastalıkları arasında, koroner arter hastalıkları ve hipertansiyon geliyor.

Sözkonusu hastalıkların cerrahi, ilaç ve yaşam şeklini değiştirme yönündeki tedavisinin dışında günümüzde kalbe uygulanan "kök hücre" nakli büyük önem taşıyor. Dünyada olduğu gibi ülkemizde de Acıbadem Hastanesi Bakırköy’de uygulanmaya başlanan "kök hücre" nakli, kalp krizi sonucunda hücrelerinin bir kısmı ölen hastalara, kendi hücrelerinin nakledilmesiyle gerçekleştiriliyor.

Genç yaşta yakalıyor
Dünyada olduğu gibi ülkemizde de kalp hastalıklarının görülme oranı artıyor. Akut koroner sendrom olarak bilinen kalp hastalığı Türkiye`de Batı Avrupalılara göre daha erken yaşlarda ortaya çıkıyor.Kalp hastalıkları Türk erkeklerinde 55 yaşında kadınlarda ise 63 yaşlarında ortaya çıkıyor.Bu hastalıklar Avrupa ülkelerinde 10 yaş daha ilerde görülüyor. Türkiye`de bu hastalığa en fazla yol açan etken sigara tüketimi. Kalp hastalarının yüzde 60`ının sigara içtiği biliniyor. Kadınlarda kalp hastalığı çoğunlukla fazla kilolardan kaynaklanıyor. Şişmanlık kadınların genç yaşta kalp hastası olmasına neden oluyor.

Akut koroner sendromunun tedavisinde hastalar yoğun bakımda tedavi görmeleri gereklidir.Hastalığın maliyeti yüksek. Bu nedenle en ekonomik savaşım korunma yöntemlerinin uygulanmasından geçiyor. Çok erken müdahale edip damarlar açılsa bile hastaların ömür boyu ilaç kullanması gereklidir.Hastaların sigarayı bırakması, beslenme alışkanlıklarının değiştirilmesi büyük oranda rahatlamalarını sağlıyor.

Kırmızı etten ve katı yağdan fakir, sebze ve meyveden zengin bir diyet hastalara yarar getiriyor. Kadınların kalp hastalıklarından korunmasında düzenli beslenme, sürekli egzersiz ve sigaradan uzak durmaları büyük önem taşıyor. Tuz tüketiminin azaltılması da hipertansiyondan korunmak için önemli bir etken.

Kalp krizinde yeni tedavi
Kalp hastalıklarının tedavisinde cerrahi yöntemler, ilaç tedavisi ve "yaşam değişikliği" tedavileri uygulanıyor.

Araştırmacılar genetik hastalıklar başta olmak üzere, kalp, akciğer, böbrek gibi kronik sorunlara yol açan hastalıkların tedavisinde "kök hücre" naklinin önemini tartışıyor. Kalbe yapılan "kök hücre nakli"nde birkaç yöntem uygulanıyor. "Direk injeksiyon" yönteminde kalbin içine bir "kateter" yoluyla girilip, "injeksiyon" yapılarak kök hücreler naklediliyor.

İkinci yöntemde, kalp damarının içine girilerek damar açılıyor. Ardından damarın içine balon konularak, balonun içinden kök hücreler, kalbin odacıklarını besleyen özel bölgeye yerleştiriliyor.

Üçüncü yöntemde ise, by-pass gerektiren hastalara ameliyat sırasında kalp açılmışken kalbin üstüne iğneyle bu kök hücreler veriliyor. Daha çok Avrupa ülkelerinde uygulanan bu yöntemlerin naklin gerçekleştirildiği bölgelerde "tekrar canlanma" ve "kasılma"yı sağlıyor..Ancak bu çalışmalar yüz binlerce değil yüzlerce hasta üzerinde yapılmıştır. Yöntemlerin daha yaygın ve etkin hale gelmesi için daha çok çalışma yapılması gerekiyor.

Kendi hücresi veriliyor
Kişinin akrabasından veya dışarıdan hücre alınmıyor.Verilen hücrelerin kabul edilmeme şansı yok. Hücrelerin kaçının nakil bölgesinde yerleşeceği, büyüyüp büyümeyeceği, ne tür sorunlar yaşanacağı henüz bilinmiyor. Kalbin ne kadar kasılacağını da bilinmiyor.

Kök hücre naklinin kalbe uygulanması konusunda ABD`de hayvan çalışmaları yürütülüyor. İnsan çalışmalarına da devam ediliyor. Avrupa`da Almanya, Hollanda, İtalya`da insanlar üzerinde çalışmalar yapılıyor.

Ülkemizde de "kök hücre nakli" yapabilen merkezler, kurumları bünyesindeki "etik kurullardan" izin alarak bu işlemleri hastalar üzerinde gerçekleştiriyor. Hastalara yapılacak işlemle ilgili bilgi verilmesiyle birlikte "hasta onayı" alınarak nakil yapılıyor. Kök hücre nakliyle verilen hücre kişinin kendi hücresi olduğu için yasal açıdan bir sorun yaşanmadığı gibi sakınca da doğurmuyor. Hastalara bu işlemle ilgili olarak "bilgilendirilmiş onam" adı verilen bu işlemde neler yapıldığına dair belge veriliyor.

Kök Hücre Nakli Kime Uygulanıyor?

* Kök hücre nakli, kalp krizi sonucunda hücrelerinin bir kısmı ölen hastalara uygulanıyor. Ölen hücrelerin yerine yenilerinin nakledilmesi prensibine dayanıyor.

* Kalp krizi geçiren hastadan, "organ ve doku" yapımında görev yapan "kök hücreler" alınarak başlıca 3 farklı yöntemle hastanın kalbine naklediliyor.

* Nakilden sonra, kalp kasının kasılması 3-6 ay
sürüyor. Kalp kası kasıldığı zaman tedavi başarı kazanmış oluyor.