Zehirlenme, Zehirlenme Belirtileri, Zehirlenme İlk Yardım, Zehirlenme Çeşitleri Nedir
Zehirlenmenin genel belirtileri zehrin yapısına ve vücuda giriş biçimine bağlıdır. Kazazedenin veya çevrede bulunanların zehirlenmeyle ilgili bilgisine başvurulmalı, neyin ne zaman ne kadar alındığı öğrenilmeye çalışılmalıdır. Zehirlenen kişinin bilinci açıksa ne aldığını hemen öğrenmek gerekir, çünkü zehirlenmede bilinç kaybı çok çabuk gerçekleşir.
Zehrin ne olduğu bilinmiyorsa kişi kusturulmaya çalışılmamalıdır. Ayrıca kişiyi zehirleyen madde ağzına veya giysilerine bulaşmış olabileceğinden temas sırasında dikkatli olmak gerekir.
İlaç zehirlenmeleri: İlaç zehirlenmelerinde, alınan ilacın etkilediği bölgeye ait belirtiler görülür. Ancak ilaç zehirlenmeleri çoğunlukla uyku ilaçları ve yatıştırıcı ilaçlarda meydana gelir. Hastanın bilinci bulanık veya kapalı olabilir. Ayrıca solunum düzensizliği, morarma, gözbebeklerinde küçülme, kramplar, kusma ve cilt döküntüleri de görülebilir. Nabız hızlı ve düzensizdir. Soğuk terleme, tansiyonun düşmesi ve vücutta soğuma gibi belirtiler görülebilir.
Hasta güvenli bir konumda yatırılmalı, solunum yolları açık tutulmalı, oda havalandırılmalıdır. Hastanın bilinci yerindeyse ağza parmak sokularak kusturulmaya çalışılmalıdır. Hasta sıcak tutulmalı ve eğer varsa etraftaki ilaç kutuları alınarak vakit geçirmeden hastaneye götürülmelidir.
Ağız yoluyla zehirlenmelerde ilk olarak zehir antidotla zararsız hale getirilmeli veya hiç olmazsa hastayı su içirilerek sulandırılmalıdır. Midenin yıkanması mümkün olmazsa kusturma yoluyla zehir dışarı atılmaya çalışılmalı, arkasından müshil verilmelidir. Son olarak da sindirim sistemi mukozalarının tahrişini giderecek ilaçlar içirilmelidir.
Antidotlar (zehiri etkisiz hale getiren maddeler):
– Çiğ yumurta akı veya süt.
– Sirke, limon suyu, portakal suyu (alkali zehirlenmesinde yararlıdır).
– Amonyak: 1 kahve kaşığı amonyak, 4-5 litre suya karıştırılır, 1 bardak içirilir. (Formaldehid zehirlenmelerinde)
– Kireç suyu (asit zehirlenmelerinde)
– Potasyum permanganat: Zehirli maddeleri oksitleyerek zehirsiz hale getirir.
– Serum fizyolojik: Yarım litre suya bir kahve kaşığı tuz koyarak hazırlanır. Nitrat zehirlenmelerinde içirilir ve mide lavajı için kullanılır.
– Nişasta: En klasik antidotlardan biridir. 70-80 gram nişasta bir litre suda eritilir içilir.
Kusturucular:
– Ilık tuzlu su (1 bardak suya 1 çorba kaşığı tuz).
– Bol sabunla hazırlanmış yarım litre sabunlu su (arkasından bol su içirilir).
– Bir miktar ılık suda eritilmiş 2-4 kahve kaşığı hardal (ardından bol su içirilir).
– Süt, süt içinde veya suda çırpılmış 4-5 adet yumurta akı, suda eritilmiş bir çorba kaşığı jelatin.
– 1,5 litre zeytinyağı, diğer sıvı yağlar veya tereyağı.
– Püre halinde patates.
Mide yıkanması ve kusmadan sonra hazım kanalı tahriş olur. Süt, patates gibi yumuşatıcı etkili besin ve içecekler, midenin yıkanmasını veya kusmayı takiben hazım kanalı mukozasının tahrişini azaltmak amacıyla kullanılırlar. Bunların bir kısmı aynı zamanda antidot görevi de yapar.