Orta Kulak İltihabı Nedir

Orta kulağın ve kulak zarının enfeksiyonudur. Etken pnömokok, H. influenzae ve Moraxella catarrhalis başta olmak üzere bakteriler ve daha az sıklıkla M. pneumoniae ve viruslar olabilir. Kış ve ilkbahar aylarında daha sık görülür. Mama ile beslenen ve yatar pozisyonda beslenen bebeklerde, aktif veya pasif sigara içenlerde ve erkeklerde daha sık görülür.

Klinik: Ateş (her zaman olmayabilir), kulak ağrısı, perfore vakalarda akıntı vardır. Kulak çınlaması , uğultu ve işitmede azalma olabilir. Üst solunum yolu enfeksiyonu semptomları sıklıkla eşlik eder. Üç yaş altındaki hastalarda semptomlar genellikle non-spesifiktir (irritabilite, ateş, geceleri sık uyanma, beslenme güçlüğü, burun akıntısı, konjunktivit ve bazan denge problemleri).

Komplikasyonlar: İşitme kaybı, mastoidit, timpanik zar perforasyonu, menenjit, beyin absesi, epidural abse, kavernöz sinüs trombozu.

Akut otitis mediada tanı kriterleri: Akut otitis media (AOM) tanısı hastanın hikayesine ve muayene bulgularına dayanır.Konvansiyonel veya tercihen pnömatik otoskop ile saptanan lokal inflamasyon bulguları (kızarıklık, bombeleşme) veya otalji, otore, irritabilite, huzursuzluk, beslenme problemleri ve/veya ateş gibi semptomlar ile birlikte orta kulakta efüzyon.

Efüzyonlu otitis media (OME)’da tanı kriterleri: AOM’da görülen semptom ve bulgular olmaksızın tercihen pnömatik otoskop ile saptanan orta kulak efüzyonu veya anormal timpanometre veya akustik reflektometre bulguları. Timpanik membran bulguları: Opak veya sarı renkte, nötral veya retrakte pozisyonda, mobilite azalmış veya hava-sıvı seviyesi. OME’da pnömatik otoskop kullanılması önemlidir, çünkü konvansiyonel otoskop ile zar hareketleri değerlendirilemez.

Heriki kulağında en az 3 ay süreyle sıvı bulunan hastalarda işitme testi yapılması gerekir.

Ayırıcı Tanı: Otitis eksterna, kulakta yabancı cisim, mastoidit, kabakulak, labirintit, herpes zoster otikus, büllöz mirinjit.

Tedavi: Antibiyotik (10 gün süreyle)
_Birinci seçenek: Amoxicillin
_İkinci seçenek: Amoxicillin/clavulanate veya sulbactam/ampicillin, trimethoprim/sulfamethoxazole, clarithromycin, cefaclor, cefuroxime axetil, cefprozil, loracarbef, erythromycin, ceftriaxone, cefixime, cefpodoxime, azithromycin.

İkinci seçenek antibiyotik endikasyonları:
-Birinci seçenek ilaca cevapsızlık (dirençli veya persistan AOM)
-Bulunulan respiratuar sezonda birinci seçenek ilaca cevapsızlık hikayesi
-Penisilin allerjisi (Beta-laktam dışındaki ilaçlar kullanılmalı)
-Kültürde dirençli mikroorganizma gösterilmesi
-Birlikte birinci seçenek ilaçla tedavi edilemeyecek bir hastalığın bulunması
Risk faktörleri (ağır semptomlar, 2 yaşın altındaki çocuklar, ailenin veya hastanın kabulü) yoksa, hafif semptomları olan hastaların gözlenmesi. İki yaşın üzerinde, kronik veya rekürren OM hikayesi bulunmayan, timpanik zarı sağlam hastalarda kısa süreli (5 gün) tedavi de kullanılabilir. Ancak tedavi verilmeyen ve kısa süreli tedavi uygulanan hastaların çok yakından izlenmesi gerekir.

Kulak zarı perfore olan çocuklarda ve zarda tüp bulunan çocuklarda dış kulak yoluna antibiyotikli kulak veya göz damlalarının damlatılması bazı yazarlarca önerilmektedir.

Dekonjestan burun damlaları ve kortikosteroidlerin yararı gösterilememiştir. Ağrı, ateş veya irritabilite 3-5 gün içerisinde düzelmemişse, hasta tekrar değerlendirilmelidir. Risk faktörleri varsa, daha önce kulağına tüp takılmış veya cerrahi müdahalede bulunulmuşsa ve konuşma veya gelişme geriliği varsa, hastaların 3-4 hafta sonra yeniden kontrole çağrılmaları gerekir. İyileşmenin belirlenmesi için rutin timpanometri yapmaya gerek yoktur.

Efüzyonlu otitis media (OME)’da tedavi:

A. Gözlem (4-6 hafta sonra kontrol): Bu vakaların büyük çoğunluğu antibiyotik verilmeden, kendiliğinden düzelir. Rutin antibiyotik tedavisi önerilmez. Tüp endikasyonu varsa, tüpten önce 10 gün antibiyotik tedavisi önerilmektedir.

B. Ventilasyon tüpü takılması: En az 3 ay süre ile heriki kulağında sıvı bulunan ve bilateral, en az 20 db işitme kaybı olan hastalarda heriki kulağa tüp takılması düşünülebilir, ancak efüzyonun süresi 4-6 ayı geçerse, tüp takılması kesin olarak önerilmektedir. Tüpün temel yararı işitmenin düzeltilmesidir. Adenoid veya tonsilde patoloji yoksa, adenoidektomi ve tonsillektomi önerilmemektedir.