Proteinlerin Görevleri Nedir
Hücrenin esas öğesi olan proteinler büyüme ve gelişme için gereklidir. Bazı proteinler bedenimizin kas, kemik ve deri gibi bölümlerinde depolanır. Diğerleride enfeksiyonla savaşan bağışıklık maddelerinde yada ihtiyaç duyulan bazı maddeleri gerekli yerlere taşıyan vücut sıvılarında bulunur.
Kimyasal olarak proteinler; 22 amino asitin çeşitli kombinasyonlarda bir araya gelmesinden oluşur. Amino asitler yaşam için zorunlu olan 4 elementi, yani karbon, hidrojen, oksijen ve azot içerirler. Vücut 10 tane kadar amino asiti yapamaz ve bunların mutlaka gıdalarla alınması gerekir.
Besinlerle alınan proteinler aynı zamanda enerji kaynağıdırlar. Et, balık, tavuk, yumurta, kuru bakalgiller ve süt ürünleri zengin protein kaynağıdırlar.
Proteinlerin en iyi bitkisel kaynakları; soya, mercimek, kuru baklagiller (nohut, kuru fasülye, barbunya vs.) ve badem, fındık, fıstık, ceviz, kabak çekirdeği, susam gibi gıdalardır. Tahıllar ve sebzeler orta derecede bitkisel protein içerirler.
Hayvansal gıdalardaki proteinlere yüksek kaliteli protein denir. Bitkisel kaynaklılar ise düşük kaliteli proteinlerdir.
Yapılan araştırmalarda hayvansal ve bitkisel proteinler bir arada yendiğinde veya bitkisel proteinler iyi kombine edildiğinde vücuda yarayışlılığın arttığını ortaya koymuştur.
Geleneksel beslenmemizde bu tür kombinasyonlar oldukça ağırlıklıdır. Örneğin; yoğurtlu mantı, etli sebze yemekleri, yumurtalı sebze yemekeleri hayvansal-bitkisel proteini bir arada sağlarlar. Kurufasulye pilavın birarada yenmesi, mercimekli bulgur köftesinin tüketilmesi de bitkisel kaynaklı iyi kombinasyonlardır.
Toplam günlük enerjinin %12-15`inin proteinden olması önlenirken, gereksinimizi kilomuz başına 1 gram olarak hesaplayabiliriz.
Sağlıklı bir yaşam sürdürmek istiyorsak protein porsiyonlarımızı daha küçük tutmayı, bitkisel ve hayvansal protein kaynaklarını bilinçli tercih etmeyi unutmamalıyız.