Gerçeküstücülük Nedir

GERÇEK ÜSTÜCÜLÜK, her türlü akıl, mantık, ahlak ve toplum düzenine karşı ayaklanma görüşünden yola çıkarak bilinçaltının karmaşık içgüdüsel dünyasmı ön plana çıkarma amacını güden edebiyat ve sanat akımı. Freud’ün psikanalizinden, Hegel’in felsefesinden yararlanan ve Baudelaire, Lautreamont, Rimbaud gibi ozanları öncü sayan akımın kurucusu, bir Gerçeküstücülük Bildirgesi (1924) yayımlayan Fransız ozanı Andre Breton’dur. Philippe Sou- pault, Louis Aragon, Paul Eluard gibi ozanların da katıldığı akım iki, dünya savaşa arasında ve 2. Dünya Savaşından sonra varlığım sürdürercek dünya sanat ve edebiyatını etkiledi.

Sanat eserinin bir istenç (irade) ürünü değil, bir rastlantı, çağrışım ve daha doğrusu bir ruhsal otomatizm ürünü olduğunu öne süren gerçeküstücülük akımı çok geçmeden resim sanatını da etki alanına aldı. Andre Breton’un görüşlerinden esinlenen Max Ernst, yeni teknikler uygulayarak resimde gerçeküstücülüğü başlattı. Gerçek – üstücü ressamlar gerçeğin kopyesinden vazgeçerek sanrılı ve düşsel imgeleri, kişinin içgüdüsel dünyasını tuvallerde canlandırmaya giriştiler. Andre Breton’un 1966’da ölümüyle örgülü gerçeküstücülük dağılmasına karşın, akım yeni kişi ve anlayışlarla varlığım günümüzde de sürdürmektedir.