Mohandas Karamchand Gandhi Kimdir (Hayatı)

      28.11.2019
      795
      Mohandas Karamchand Gandhi Kimdir (Hayatı)

      GANDHÎ, Mohandas (Mohatma) Karamclıand (1869-1948), Hintli siyaset adamı. Hindistan’ın bağımsızlığı için üstlendiği siyasal rolü, daha çok idealist ve ütopik bir düşünür ya da din adamı gibi oynamıştır. Brah-mancılık’ın Vişnu inanışına bağlı varlıklı bir tüccarın oğluydu. Her türlü şiddete karşı çıkan ve evrendeki herşeyin ölümsüzlüğünü benimseyen bu inanç sistemi, yaşayan hiçbirşeye zarar vermemeyi öğütlerdi; bu yüzden Gandhi et yemezdi. Vişnu inanışlarına aykırı düşmeyen bir eğitim yaptı.

      1887’de Bombay Üniversitesinde başlattığı tıp öğrenimini bu nedenle bıraktı ve hukuk öğrenimi görmek için ingiltere’ye gitti (1888). Orada kapitalizmin değerlerine karşı çıkan ve uzlaşmacı düşünceler öne süren Annie Beşant, Ber-hand Shaw gibi ünlülerle tanıştı ve onlardan etkilendi.

      1891’de Hindistan’a dönerek bir süre avukatlık yaptı, iki yol sonra ise, bir şirkette çalışmak üzere Güney Afrika’ya gitti. Gandhi bu yolculuğa çıkarken, orada siyasal bir önder olacağını ve 20 yıl boyunca görüşlerini netleştire-cek olan bir savaşım sürdüreceğini düşünmemişti.

      Güney Afrika’da yaşayan Siyahlara ve Hint kökenlilere yönelik ırkçı baskılar, Gandhi’yi bir insan olarak, insan onurunu savunmaya yöneltti. Natal Yasama Meclisinde Hintlilerin oy hakkının kaldırılmak istenmesi üzerine ingiliz yönetimine yüzlerce protesto dilekçesi gönderilmesini sağladı. Ancak 1899’da ki savaşta Boerlere karşı ingilizleri destekledi ve gönüllülerden bir ilkyardım ekibi kurdu. 1906’da ise Satyagraha (Gerçeğin Gücü) adıyla anılacak olan şiddete başvurmayan yığın eylemlerinin ilkini, Transvaal hükümetinin Hintlilere yönelik basıları üzerine ortaya koydu.

      Kutsal kitapları, Hinduizmi inceleyen ve Lev Tolstoy ile Thoreau’nun etkisinde kalan Gandhi, 1914’te Hindistan’a dönünce maddi zenginlikten ve cinsel isteklerden arınmış bir yaşam kurmaya çalıştı. Hindistan’ın bağımsızlığı için pasif direnişi (Ahimsa) benimsendi. 1920’de, Hindu ve Müslüman halkı bu tür bir direnişe yöneltti.

      Halk, ingiliz mallarını boykota; onlarla işbirliğinden kaçınmaya; yargı ve yönetim organlarını dikkate almamaya başladı. Hint Ulusal Kongresi (Kongre Partisi) etkin bir siyasal örgüte dönüştü. 1922’de tutuklanan Gandhi, iki yıl sonra tutuevinden çıkınca ulusal kahraman olarak karşılandı. Tüm Hindistan’a yayılan pasif direnme eylemi öylesine etkili oluyordu ki, ingilizler Hintlilere yönetimde daha çok temsil olanağı vermek zorunda kaldı. 1931’de Londra’da toplanan ve Hindistan Kongre Partisi adına Gandhi’nin de katıldığı konferans başarısızlıkla sonuçlandı. Bu kez Gandhi açlık grevine başladı. Her seferinde tutukevine atılan Gandhi, sessiz direnişini sürdürüyordu. 1934’te Kongre Partisindeki görevini gençlere bıraktı.

      Yine de ulusal önder hep oydu. Bu yüzden ünlü Hint ozanı Kabirdranath Tagore, ona, Ma-hatma (Yüce Ruh) dedi ve ondan sonra Hindistan halkı, Gandhi’yi hep bu adla çağırdı, ingilizlerin uyguladığı böl ve yönet politikası ülkede Hindular ile Müslümanlar arasında çatışmalara yol açıyordu; Gandhi, açlık grevi yaparak buna karşı koydu, ingiliz sömürgeciliği 1947’de son bulduğunda yapılan bağımsızlık törenlerine katılmadı. Çünkü o, Hindularla Müslümanların birlikte yaşadığı bir ülke görmek istiyordu. 30 Ocak 1948’de dua etmeye giderken bağnaz bir Hindu tarafından katledildi. Başlıca eserleri: Yaşadığım Gerçeğin Öyküsü, 1984 (The Story of my Experimets with Truth, 2 cilt, 1927-1929); Col-lected Works of Mahatma Gandhi (Mahatma Gandhi’nin Toplu Yazıları, 4 cilt, 1958).

      Büyük Ansiklopedi

      YORUMLAR

      Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.