Kalkavanzade İbrahim Kaptan

1885 Yılında Rize İli îyidere ilçesi Saray köyünde doğdu. Küçük yaşta denizciliğe olan merakıyla iyi bir denizci olmuştu. 1. Dünya savaşında dayısı Manizade merhum Hacı İbrahim Efendinin Vatan adlı vapuruyla altı ay sürekli askeri malzeme taşımıştır.

Daha sonra yine Taif adlı yelkenli taşıt gemisiyle ordu için Zonguldak’tan kömür taşırken bir Rus denizaltısının saldırısına uğrayarak batmış fakat mürettebatını kurtarmasını bilmiştir. Antalya vapuruyla Cide’ ye götürdüğü askeri malzemeyi boşaltıp dönerken yine yüklediği kömürü İstanbul’a götürürken Karasu önlerinde Rus donanmasının saldırısına uğrayarak gemisini baştan kara etmiştir.

Bu saldırıda Çarkçıbaşı Cemal ile kâtip Kemal şehit olmuşlardır. Daha sonra Fransızlardan iğtinam edilen Kaplan römorkörüyle Romanya’dan askeri malzeme taşımaya devam etmiştir.

Yine bir Rus saldırısına uğrayan İbrahim Kaptan, Hüseyin ve Cemal adlı iki denizcisini şehit vermiştir. Karadeniz’ de İbrahim Kaptan’ın gemilerini batırmak için sürekli takip yapan Rus donanması İğne Ada koyunda bulunan Vatan ve Kozlu vapurlarıyla Yunus adlı torpidomuzu batırmıştır.

Karadeniz’deki seferlerin her biri birer “ölüm seferi” haline dönüşmesine rağmen İbrahim Kaptan büyük bir cesaret ve kararlılıkla bu seferlere devam etmiştir.

Rusların Karaburun önlerine dökmüş olduğu mayınlara çarparak batan romorkörden yaralı olarak karaya çıkmayı başarmış ancak mürettebatından Rizeli Cafer, Sadık, Hüsameddin, Göreleli Hakkı, Ahmet, Trabzonlu Asaf ve Tirebolulu Yusuf şehit olmuşlardır.

Yine bir Romanya seferi sırasında Tarık romorkörü yedeğinde 20 taşıt gemisiyle yükledikleri askeri malzemeyi İstanbul’ a götürecekleri sırada Karadeniz’de yollarının Rus donanması tarafından kesildiklerini öğrenmeleri üzerine gece karanlığında İstanbul’a ulaşmaya çalışırlar. 5 mil süratindeki motorlarını 7 mil sürate çıkaran İbrahim Kaptan Boğaz’a girmeyi başarır. Takip eden Rus donanmasına Boğaz’daki tabyalardan ateş açılması üzerine kaçarlar.

Kurtuluş savaşının başlamasıyla birlikte Kırım vapuruyla Anadolu’ya silah cephane ve insan sevkıyatına başlar. Özellikle Karadeniz limanlarına yaptığı sevkıyatlar dolayısıyla Pontusçulann dikkatini üzerine çeker. 21 Temmuz 1921 Tarihinde Yunan Bandıralı Taksoz Braksi savaş gemisinin baskınına uğrayan İbrahim Kaptan kendisi ve 160 yolcusu Çaltı burnu açıklarında yakalanarak İğne Ada’ya götürülür. Türlü işkencelere maruz kalan İbrahim Kalkavan Kaptan Atina Üsera kampına gönderilirler.

11 Aralık 1923 Tarihinde serbest kalan İbrahim Kalkavan Kaptan İstanbul’a döner.