Henri Bergson

Fransız düşünürü (Paris 13 ek. 1859 – ay.y. 4 oc. 1941). Polonya Yahudisi bir baba ile İrlandalI bir annenin oğlu. 1881’de felsefe öğretmeni olarak Angers (1881 – 1883) ve Clermont – Ferrand (1883 – 1888) Liselerinde ders verdi.

1889’da Essaf Sur les Données Immédiates de la Conscience (Bilincin Dolaysız Verileri Üstünü Deneme) adlı tezle doktorasını verdi. 1896’da Matière et Mémoire (Madde ve Bellek) adlı yapıtı yayımlandı. 1900’de Colège de France’ta öğretmenliğe a-tandı. Aynı yıl Le Rire (Gülmek) adlı yapıtı yayımlandı.

1907’de Evolution Créatrice’in (Yaratıcı Evrim) yayımlanmasından sonra, görevle ABD.’ye gönderildi. Columbia Üniversitesi’nde ders verdi (1912). 1919’da L’Energie Sprituelle (Zihinsel Enerji), 1912’de Durée et Simultanée (Süre ve Zaman-daşlık) adlı yapıtları yayımlandı. Milletler Cemiyeti’nin çalışmalarıyla ilgilenerek «Fikri işbirliği komisyonu» nun başkanlığını kabul etti.

Ama 1921’ den sonra, sağlık nedenleriyle üniversitedeki kürsüsünden ve komisyon başkanlığından çekildi. 1932’de Les Deux Sources de la Moral et de la Religion (Ahlak ve Dinin İki Kaynağı), 1934’te La Pensée et le Mouvement (Düşünce ve Devinim) adlı yapıtlarını yayımladı.

Zekacıların ve bilimcilerin kuramlarına karşı çıkan Bergson, gerçeği tanıma konusunda zekaya güvenmiyor, «sezginin verilerine bilinçli ve dikkatli bir dönüş» ögütlüyordu. Sezgisi gerek ruhsal olayların çağrışımcı bir görüşle çözümlenmesine, gerek kişiliğin akılcı bir yöntemle indirgenmesine karşıdır.

Felsefenin evreni hareketsizce seyretmek olmadığını ileri süren Bergson, yaşama yönelmiş dikkatin doğuracağı, yarı uykuda halden sıyrılmış bilincin, taklidin çekiciliğini aşmak için maddenin karşısına yeni sorunlar çıkardığını ileri sürer.