Fındık (Türkiyede Fındık Üretimi) Nedir

FINDIK, huşgillerden genellikle orta boy çalı, seyrek olarak ağaç ya da ağaçsı bitki ve bu bitkinin tohumları yenen sert kabuklu meyvesi. Ağaç halinde 3-4 m’ye dek boylanabilen bu bitkinin yapraklan yuvarlak ya da oval biçimde, kenarları çift dişli, yüzeyi ise tüylüdür. Çiçekleri bir evciklidir. Dişi çiçeğin tepesinde iki çift kırmızı iplik, alt tarafında bir kaç tüylü ya-prakçık yer alır.

Bu yaprakçıklar gelişerek ilerde meyveyi saran kadehçiçeği oluşturur. Sert kabuklu meyvenin içinde bulunan karbonhidrat, azot, çeşitli madensel maddeler, vitaminlerce zengin tohum; meyve olarak yenildiği gibi, besin maddelerine katılır ve yağı çıkartılır (Cry-lus). Kumlu – killi gübrece zengin toprakları seven fındık, ülkemizde Ordu, Giresun, Trabzon, Bolu, Zonguldak yörelerinde bolca yetişir. Önemli bir dışsatım ürünü olan fındığın Türkiye’deki üretimi 250 bin ton’dur (1980).

Türkiye dünyanın en önemli fındık üretici ülkesi olup, son yıllarda dünya fındık üretiminin yaklaşık %75′ i tek başına Türkiye tarafından gerçekleştirilmiştir. Türkiye dışında fındık üreten ülkeler olarak Italya, Ispanya, ABD İran ve Çin Halk Cumhuriyeti ile çok az miktarda olmak üzere Fransa, Yunanistan ve Rusya Federasyonu sayılabilir. Ancak bugün için Italya dışında diğer ülkeler dünya ihracatında ülkemiz için önemli bir rakip olarak görülmemektedir.

Ordu ili ülkemizdeki en önemli fındık üretim bölgesini oluşturmaktadır. Ordu bölgesi toplam kabuklu fındık üretimimizden yaklaşık % 38 oranında pay almaktadır. Bu bölgeyi sırasıyla Akçakoca , Giresun ve Trabzon bölgeleri izlemektedir.

Ülkemizde hasatı yörelere göre Ağustos-Eylül aylarında yapılan fındık, güneş enerjisi ile doğal koşullarda kurutulmaktadır. Harmanlama dönemi de yine yöreye ve yağış durumuna bağlı olarak Ekim ayına kadar sarkmaktadır. Hasat, insan gücü ile daldan ve yerden toplama şeklinde , harmanlama ise makinalarla yapılmaktadır.

Türkiye’de 550-600 bin hektarlık alanda fındık üretimi yapılmaktadır. Üretim 2002 yılında 625 bin ton iken bu rakam 2003 yılında 490 bin tona düşmüştür. Bu üretim rakamıyla Türkiye yine de dünya fındık üretiminin %70’inden fazlasını karşılamıştır.

Türkiye’de Fındık Üretimi(Ton)

Yıllar Üretim
1992 520 000
1993 305 000
1994 490 000
1995 455 000
1996 446 000
1997 410 000
1998 580 000
1999 530 000
2000 470 000
2001 570 000
2002 625 000
2003 490 000

Fındık işleme sanayi tarafından üretilen ürünlerde ileri teknoloji kullanılmakta , üretim her aşamada fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik testlerle kontrol edilmektedir. Ayrıca bu ürünler el değmeden ambalajlanmaktadır. Özellikle son yıllarda daha da artan araştırma ve geliştirme çalışmalarıyla mevcut ürün çeşitleri gün geçtikçe artmakta ve gelişen ambalaj sanayi ürünleriyle paketlenmek suretiyle de raf ömürleri uzatılmaktadır. Fındık işleme sanayinin geliştirilmesinin her sene daha fazla stok tehlikesiyle karşı karşıya kalan ülkemiz fındığı için gerek iç tüketimde gerekse ihracatta önemli bir çıkış noktası olacağı düşünülmektedir.

Halen ülkemizde 657 880 ton/yıl kapasiteli 83 adet fındık kırma fabrikası ile toplam 268 456 ton/yıl kapasiteli 73 adet fındık işleme tesisi bulunmaktadır. Ülkemizde fındık sektörü yerli hammadde kullanım oranının yüksek, yurt içinde yaratılan katma değerin orta düzeyde olduğu küçük üreticilerden müteşekkil bir kompozisyonuna sahiptir.