Endüstri Nedir

ENDÜSTRİ, Endüstri (sanayi) hammeddeleri işlenmiş duruma getirmek için uygulanan eylemlerin ve bu eylemleri uygulamak için kullanılan araçların tümüdür. Yirminci yüzyılın başlıca olaylarından biri olan endüstriyi tam olarak anlayabilmek için her şeyden önce sözcüğü doru tanımlamak gerekir. Çeşitli kaynaklara göre endüstri “belirli bir malın üretimi için gerekli araçların topu”, ya da “hammaddelerin insan kullanımına elverişli hale dönüştürülmesi amacıyla bulunması, işlenmesi ve üretilmesidir”.

Endüstri çok eski devirlerde, hatta tarih öncesi dönemlerde bile vardı, örneğin taş devrinde mızraklar için yapılan sivri uçlar, çakıl taşlarının (hammadde) insan kullanımına elverişli biçimine dönüştürülmesiydi. Endüstri insanlık tarihiyle birlikte, yani tarımdan çok önce başlamıştır. Endüstri, insanoğlunun doğanın kendisine sunduğu malzemeyi işleyip, kullanılır hale dönüştürmeyi öğrenmesiyle başlamıştır.

îlkçağ insanları da, tıpkı ortaçağ zanaatçıları ve Rönesans dönemi ustaları gibi, bir dönüştürme çabası içindeydiler. Bugün endüstri sözcüğü geçmiş dönemlerdeki elsanatlarından çok, çağdaş endüstri çabalarını tanımlamak için kullanılır. Çağdaş endüstri, temelde hammaddeyi değiştirmeye ve insana yararlı ürünler üretmeye dayalı çalışmalar bütünüdür. Geçmişe oranla çok hızlı gerçekleşen bu değişim, toplumların hızla değişmesine neden olmaktadır.

Çağdaş endüstri: İngiltere’de 1738 yılında pamuk ipliklerinin daha hızlı biçimde işlenmesine olanak sağlayan ilk otomatik makinelerin kullanılmaya baş-lanması, çağdaş endüstrinin başlangıcı sayılır. Su gücüyle çalışan bu makineden sonra, aynı dönemde, özellikle dokuma alanında kullanılan çeşitli makinelerin gerçekleştirilmesiyle üretim yöntemleri çeşitlenmiş ve giderek endüstri devrimi gerçek-leş-miştir. Endüstri devriminin uygarlık tarihindeki yeri, insanların göçebelikten yerleşik düzene geçip tarım yapmayı öğrenme-leriyle sağlanan köklü değişikliklerle eşdeğerli sayılır. Endüstri devriminin tek etkeni makinelerin gelişmesi ve yaygınlaşması değildir. XVIII. yüzyıl, bilimden felsefeye kadar her alanda büyük ilerleme ve değişimlerin yaşandığı bir dönemdir. Ayrıca Fransız Devrimi, özellikle burjuva kesimine yeni olanaklar tanıyarak Batı dünyasmm görünümünün değişmesine neden olmuştur.

Ani değişimlere ve ilerlemeye elverişli bu toplumsal koşullar içinde, dönemin en zengin ve siyasal bakımdan en güçlü ülkesi olan ingiltere, endüstri devrimini başlatmıştır, ingiltere hammadde açısından zengin olduğu gibi, kömür yataklarından ucuz enerji elde ediyor, yurt dışıyla yoğun ticaret ilişkileri sürdürüyordu. Ayrıca bankacılık da büyük bir gelişme içindeydi. İnsan emeğinin yerine makinelerin kullanıldığı fabrikalarm kurulması, endüstrileşmenin ilk dönemlerinin en belirgin özelliğidir. Bu olgu, aynı zamanda el işçiliğinin öneminin azalmasına ve çeşitli toplumsal sorunlarm ortaya çıkmasına neden olmuştur, ilk aksaklık, pamuk endüstrisinde görülmüştür.

Daha önce köylerde geleneksel biçimde pamuk işleyen küçük işletmelerin üretimi yetersiz kalmış, kapasiteyi arttırıcı önlemler gerekmiştir. 1738 ve 1764 .yıllarında yapılan otomatik makineler üretimi artırmış, ancak üretimin büyük sermayenin tekelinde toplanmaya başlaması, giderek ufalan ve önem kaybeden küçük üreticilerin tepkisine yol açmıştır. Fakat yeni fabrikaları ateşe bile vermeye kalkan küçük esnaf, bu savaşımda yenik düşmüştür. Fabrikalarda kullanılmaya başlanan makinelerin artırdığı üretim ve gelişen teknoloji, endüstrinin her geçen gün daha çok gelişip ilerlemesini kaçınılmaz kılmıştır.