Dolma Bahçe Sarayı (Tarihçesi) Hakkında Bilgi

DOLMABAHÇE SARAYI, istanbul’da Boğaziçi’nin Rumeli kıyısında, Beşiktaş ve Kabataş semtleri arasında yer alan saray. Sarayın yapıldığı yerde Kanuni döneminde yapılan Cihannüma Kasn, Bayıldım Kasn ve III. Selim Köşkü vardı. Daha sonra koy doldurulup, sırasıyla I. Ahmet, V. Mehmet, İÜ. Ahmet sarayları yapıldı.

Beşiktaş Saray-ı Hümayunu adı verilen sarayı I. Abdülhamit, mimar Hafız Mehmet Efendi’ye yeniden yaptırttı. Sultan Abdülmecit bugünkü Dolmabahçe Sarayını yaptırmak amacıyla bu sarayı yıktırdı. Yapım işine, mimar Garabet ve oğlu Nikogos Balyan tarafından başlandı. Yapım işi 11 yıl sürdü (1842-1853). Sonuçta ortaya, aşın süslü barok ve ampir karışımı bir yapı çıktı.

Söylentilere göre saray 70.000.000 Fransız frangına mal oldu. Abdülmecit, kıyıda s arayın yanma, annesi Bezmialem Kadın Efendi adına bir cami yaptırdı. Bunu, sarayın karşısındaki muvak-kithane binası ile Dolmabahçe Tiyatrosu izledi. DolmabahçeSarayı’nırt önündeki rıhtım 600 m. uzunluktadır. Kara tarafında sarayın, biri anayol üstünde, öbürü saat kulesine karşı iki büyük kapısı vardır.

Bunlar padişaha ait saltanat kapılandır. Valide Sarayı’nın Kapısı, Veliaht Kapısı, Baltacılar Kapısı, Mutfak Kapısı, Kolluk Kapısı gibi adlarla başka kapılar da vardır. Saray bahçesinden, geniş merdivenlerle Selamlık bölümüne çıkılır. Yapının ortasında, sarayın en büyük salonu olan Taht Salonu vardır. Taht salonunun kuzeyinde Hünkar Dairesi, güneyinde Selamlık yer alır.

Sarayın mabeyni, Hünkar ve Valide daireleriyle camlı köşk kısmı yaklaşık iki yüz oda ve sekiz salondan oluşur. Saray dıştan kagir, içten ahşap yapılıdır. Son yıllarda, yangına karşı kimi önlemler alınarak, ahşap bölümler kagire çevrilmiştir. Iç süslemelerde kaymak taşı, mermer, porfir, alçı ve yaldız kullanılmış, merdivenler kristal parmaklıklarla süslenmiş, tavanlar ve duvarlar Fransız ve italyan sanatçıların resimleriyle kaplanmıştır. Bu abartılmış süslemeler yapıya fazla yüklenilmiş bir ağırlık vermektedir.

Elçiler salonunun duvarlarında Ayva-zovski tarafından yapılmış Sabah ve Akşam adlı tablolar bulunmaktadır. Taht salonundaki 750 mumla aydınlanan ve dört buçuk ton ağırlığındaki kristal avize sarayın en değerli eşya-larmdandır. ingiltere kraliçesi Victoria tarafından armağan edilen bu avizeden başka, diğer ülke hanedanlarından gelen armağanlar önemli yer tutar. Sultan Abdülaziz’in Dolmabah-çe’de bir çok ressamın eserini kapsayan yağlı boya resim koleksiyonu vardır. Dolmabahçe Sarayı bu özellikleriyle bir mü-ze-saray olarak 1960’daki onarımdan sonra ziyarete açıldı.