Bakır Nedir

Bakır kimyasal bir elementtir. Tarihin çok eski devirlerinden beri kullanıldığı bilinmektedir. Gerçekten de, İran’da Tahran’ın iki yüz kilometre kadar güneyinde yer alan Sialk’ta bulunan bakır nesneler I.ö. beşinci binden kalmadır. Bu çağda sözkonusu bölgede yaşayanların bakırı eritmeyi bildikleri anlaşılmaktadır.

Bu türden buluntular Orta Doğu ülkeleriyle Afrika’nın kuzey kesimlerinde oldukça yaygındır. Bakırın altın ve gümüşle birlikte, insanların tanıdıkları ve işlemeyi başardıkları ilk metal olduğu anlaşılmaktadır. Ancak altın ve gümüş az ratlanan ve güç elde edilen madenler oldukları için, yalnızca süs eşyası yapımında kullanılmışlardır. Bakır ise, alaşımlarıyla birlikte çeşitli aletler ve silah yapımında kullanılmıştır.

Bakırın bu niteliği günümüzde de sürmektedir. Bakır, demir ve alüminyumla birlikte çağdaş teknolojinin kullandığı başlıca metallerden birini oluşturur.

Bakırın kendine özgü kızılımsı bir rengi vardır. 1083 derecede ergir. Simgesi Cu’dur. Eski Romalılar bakıra Cuprum adını verdikleri için simge olarak bu adm ilk iki harfi alınmıştır. Bakır son derece iyi bir elektrik iletkenidir. Bu özelliği yüzünden, yeryüzünde üretilen bakırın yarıya yakın bölümü elektronik ve elektroteknik sanayilerinde kullanılır. Bakır ısıyı da iyi ilettiği için ısı yayıcı nitelik gösteren aletlerin yapımında da kullanılır.

Bakır dayanıklı bir- metal değildir. Bu nedenle başka metallerle birleştirilerek daha dayanıklı kılınır. Bu birleşme alaşım yoluyla olur. Alaşımların uygulama alanına girişinin tarihi de çok eskidir. Gerçekten de ilk alaşım tarih öncesi çağlarda gerçekleştirilmiştir, ilk alaşımın bakır ve arsenik alaşımı olduğu anlaşılmaktadır. Ancak, zehirleyici nitelik taşıması nedeniyle bir süre sonra bu alaşım kullanılmaz olmuş, yerini bronza bırakmıştır. Bilindiği gibi bronz, bakır ve kalay alaşımıdır.

Bakır ve kalayın birleştirilerek bronzun gerçekleştirilmesi insanlık tarihi açısından çok büyük bir önem taşır.

Yeni alaşım o çağın teknolojisinde büyük bir aşama gerçekleşmesini sağlamıştır. Bu nedenle, isa’dan önce dört binle bin yılları arasında çağa tunç (bronz) çağı adı verilmiştir. Bu çağda insanlar taşın, yerine bronz kullanmaya başlamışlar, eskiye oranla çok daha kullanışlı ve dayanıklı alet ve silah yapımını gerçekleştirmişlerdir.
Bir süre sonra uygarlık tarihinde demir önem kazanmasının nedeni Orta Doğu ülkelerindeki bakır ve kalayın azalmasıdır. Bronz kadar yaygın olan bir başka alaşım da pirinçtir. Pirinç de bir bakır alaşımıdır. Bakırla çinkonun birleşmesinden meydana gelir. Bronz ve pirincin günümüzdeki kullanım alanları son derecede yaygındır. Dişliler, musluklar, vidalar, heykeller gibi çok değişik ürünlerin yapımında hep bu iki alaşımdan yararlanılır.

Bakır doğada element halinde yani saf olarak bulunur. Ama genellikle kalkopirit, kalkosit, küprit gibi minerallerden elde edilir. Dünyada en fazla bakır üreten ülkeler Amerika Birleşik Devletleri, Sovyetler Birliği, Şili ve Zambiya’dır. Bakır üretimi büyük bir hızla artmaktadır. Son elli yıl içinde dünya üretiminin beş kat arttığı saptanmıştır. Üretimin bu hızla artmaya devam etmesi halinde önümündeki yüzyılın ilk yıl-124 7 larında bakır rezervlerinin tükeneceği hesaplanmaktadır. Bakır çok dayanıklı bir metaldir.

Paslanması olanaksız gibidir. Nemli ortamlarda üzerinde oluşan yeşil renkli katman, metali atmosferdeki etkenlere karşı koruma görevi yapar. Bu nedenle bakırı birden fazla eritmek mümkündür. Bakırın bu yoldan ikinci bir kez kullanılabilir oluşu ve kimi sektörlerde bakır yerine başka maddelerin kullanımına geçilmesi (örneğin haberleşmede bakır yerine cam kökenli optik teller kullanılmaktadır) bakır rezervlerinin tükenişini geciktirebilecektir.