Atmaca Avında Kullanılan Kuşların Eğitimi

Atmaca avında kullanılacak kuşlar, yırtıcı kuşları tanırlar. Yırtıcı kuşları gördüklerinde veya hissettikleri zaman saklanarak veya bağırarak onları korkutmak isterler. Bu durumda atmacayı yakalamak mümkün olmaz. Avcılar bunu hesap ederek, kuşun göz ile kapaklan üzerine, etrafını görmesini engelleyen ince bir meşin parçası ile kapak koymayı denemişlerdir. Kapak için çok ince meşin parçasından faydalanılır. Meşin yuvarlak daire şeklinde kesilir. Parlak tarafından dikiş iğnesi ile tutturulur.

Bir mum yakılarak, alevi üzerinde gezdirilir. Alevle içe doğru kıvrılır. Göz büyüklüğüne yakın olunca çekilir ve etrafı keskin çakı ile düzeltilir. Çember kısmının 1/4 oranında makas veya çakı ile kesilir. Hazırlanan kapakların (iğne ile tutturularak kesilen yer hariç) etrafına yapıştırıcı (Uhu vs.) sürülerek kesilen kısım aşağıya gelecek şekilde kuşun gözleri üzerine yapıştırılır. Meşin kapak kabartıldığı için göze engel olmaz. Kesilen kısımdan sadece aşağı kısmı görmesi sağlanmış olur. Atmaca kuşa doğru süzülünce kapak olduğu için göremez. Kuş sadece oturduğu çubuğu ve yemini görebilir. Atmaca süzüldükten sonra eğer kuş onu görürse kaçmak için yere doğru zorlar ve asılır. Atmaca da bunu hissederek üzerine gelmeyi bırakır.

Son zamanlarda meşin kapak yerine KARAYEMİŞ ÇEKİRDEĞİ de kullanılmaktadır. İri cinslerin çekirdekleri kurutulduktan sonra, birleşme yerinden iki parçaya bölünür. Sivri tarafı çakı ile kazıtılarak görme deliği açılır. Meşin gibi yapıştırıcı ile göz üzerine kapatılır.

Kuşun gözlerinin akşamdan sonra kapatılması daha uygundur. Kapak konduktan sonra karanlık bir odaya bırakılır. Gün ışıymca kuş etrafı göremeyecek, sadece aşağı tarafları görecek ve huysuzlaşmayacaktır. Eğer gündüz saatte kapatılırsa görmesi o anda kesileceği için tekrar görmek için ayaklarını kaldırarak kapağı düşürmeye çalışacaktır. Düşen kapağı yerine koymak hem zor hemde kuşa eziyet veren bir ameliyedir.

Yapıştırıcı türlerinin mevcut olmadığı yıllarda kapağı göze yapıştırmak için zift kullanılırdı. Ziftle yapıştırma hem zor olur, hem de güzel olmazdı. Kapak vurulduktan sonra görme deliği ayarlanır ve kuşun görmesi kontrol edilir.

Bu durumda kuş eğitime hazır demektir. Günde bir kaç kez eğitim yaptırılır. İyi kuş, hem güzel olandır, hem de uçtuğunda uzun süre havada

kalan ve sonunda çubuğa oturandır. Çubuğu çevirdikçe kuş havalanır, kanat çırpıp asılmadan çubuğuna oturuyorsa eğitimi tamamlanmış demektir.