Andre Marie Ampere

Fransız fizikçisi ve matematikçisi (Lyon 1775 -Marsilya 10 haz. 1836). Kendi kendini yetiştirdi. 1801’de Bourges lisesine fizik öğretmeni atandı, 1802’de oyun kuramıyla ilgili ilk bilimsel muhtırasını sundu.

Milli eğitim başmüfettişi (1808), mühendis okulu profesörü (1809). 1807 -1815 arasında özellikle kimya ve matematikle ilgilenerek, matematiksel analiz ve molekül kuramı Avogadro-Ampère yasası) üstüne önemli muhtıralar yayımladı. Colège de France’ta fizik okuttu.

1820 eylülünde Oersted’in elektromagnetizmayı bulduğunu haber alınca, kendini bu alana vererek, elek-tromagnetizimanın temel kurallarının çoğunu buldu. Ayrıca, çağının felsefe akımıyla yakından ilgilendi ve bilimlerin yeni bir sınıflamasını yaptı. İlk elektrikli telgrafı ve elektromakınatısı (Arago ile) buldu.

Başlıca yapıtları : Sur la Théorie Mathématique des Phénomènes Electro-ynamiques Uniquement Déduite de V-Expérience (Yalnızca Deneyden Elde edilen Elektrodinamik Olayların Matematik Kuramı Üstüne [1827]; Essai sur la Philosophie des Sciences (Bilimler Felsefesi Üstüne Deneme) [tamamlanmamıştır].