Ahmet Refik Altınay Kimdir?

Türk tarihçisi ve yazar (İstanbul 1880 – ay.y. 1937), subay (1898). Askeri okullarda coğrafya ve Fransızca dersi verdi. Dergilerde, gazetelerde yazıları yayımlandı.

II. Meşrutiyet’ten sonra Harp Oku-lu’na tarih öğretmeni oldu. Bazı yapıtlarını (Lâle Devri, Köprülüler, Kadınlar Saltanatı, Tarihi Simalar vb.) gazetelerde yayımlattı. Genelkurmay yayın şubesine atandı, askeri mecmuanın yayınını yönetti (1909). Tarihi Osmanî encümeni sürekli üyesi.

Askeri Sansür müfettişi (1912). Balkan Savaşı sırasında emekliye ayrıldı, kendini tarihsel yapıtlarına adadı. Yüzbaşı rütbesiyle yeniden orduya çağrıldı. Sansür Genel Müfettişi.

Rusya üstüne yazdığı bir yazıda Kavalalı Mehmed Ali Pa-şa’yı eleştirince sadrazam Sait Halim Paşa tarafından arpa ve saman memurluğuyla Ulukışla’ya sürüldü. Bu görevi sırasında Nevşehirli Damat İbrahim Paşa üstüne araştırmalar yaptı.

Hastalandı, İstanbul’da oturmasına izin verildi.

Bütünüyle askerlikle ilgili yapıtlar verdi: Tarihte Osmanlı Neferi, Yirmi Beş Sene Siper Kavgası v.b. 1. Dünya Savaşı’ndan sonra, Ermenile-rin Türklere yaptıkları eziyetleri incelemekle görevli yabancı gazetecilerden oluşan bir heyetin başına geçirildi, Kars, Ardahan, Erzurum, Artvin, Erzincan, Trabzon ve Batum çevresini dolaştı. İki Komite – iki Kıtal ve Kafkas Yollarında adlı yapıtlarında görüşlerini açıkladı (1919).

1. Dilnya savaşı bitince terhis edildi. Darülfunun’a Osmanlı tarihi, sonra Türkiye tarihi öğretmeni atandı. Türk Tarih encümenine üye seçildi. Darülfünun üniversite haline getirilince (1933) açıkta kaldı, yoksul düştü.

Ahmed Refik Bey’in Tiirk bilimine yaptığı en önemli katkı, halka tarih zevkini aşılamasıdır. 150’yi aşkın yapıtı — köklü araştırmalara dayanmamakla birlikte — gerçekleri yansıtan birer tarihsel romandır. Demirbaş Şarl adlı yapıtı nedeniyle İsveç hükümeti Ahmed Refik’e bir nişan vermiştir (1918).