Abbasiler Dönemi

ABBASİLER, ilk büyük Arap-Islam Devleti ve bu devletin kurucusu Ebul Abbas‘ın soyundan gelen halife hanedanı Emevi halifeler hanedanının kurucusu Muaviye’nin, peygamberin amcaoğlu ve damadı Ali’den halifeliği zor ve hile kullanarak almış olması, Emevilere karşı islam dünyasında büyük hoşnutsuzluk yaratmıştı. Peygamber’in torunlarından bazıları ile amcası Abbas’ın soyundan gelenler o sıralarda Emevi başkenti Şam’dan hayli uzakta, Irak ülkesinde yaşıyorlardı.
Emevilere karşı düşmanlığın doruğa ulaştığı 8. yüzyılda Horasanlı Ebu Müslim, çevresine topladığı iranlı ve Türk Müslümanlarla birlikte a-yaklanarak, Emevi ordusunu yendi. Emevi saltanatı böylece son buldu (750). Halifelik Eme-vilerden alınarak Peygamber soyundan gelen Ebul Abbas’a verildi.
Abbasi halifeler, özellikle Harun Reşit ve oğlu Me-Mun zamanında bütün islam dünyasını kapsayan geniş bir imparatorluk kurdular. Yönetim işlerinde Arap olmayanlardan, özellikle Türklerle iranlılardan yararlandılar. BeTmekoğullarının babadan o-ğula geçen vezirlikleri sayesinde, bürokrasiye ve orduya dayanan güçlü bir yönetim sistemi kurdular, islam uygarlığı gerçek anlamda Abbasiler zamanında doğup gelişti. Özellikle tıp, felsefe, astronomi, alanlarında büyük değerler yetişti.
10. yüzyılla birlikte, Abbasiler egemenliği zayıflamaya başladı. Arap-Islam imparatorluğunda halifeye sözde bağlı birçok bağımsız devlet türedi (Samanoğulları, Ka-rahanlılar, Fatımiler, vb.) Bağdat’ta oturan halifenin egemenliği yalnız Irak ve iran’da geçerli hale geldi. 10. yüzyılın ortalarında Büveyhoğulları Bağdat’ı ele geçirip bağımsız bir devlet kurdular, ama halifeye dokunmadılar. Daha sonra 1055’te Selçuklular Bağdat’ı ele geçirip Büveyhoğulları Devleti’ni yıktılar, ama onlar da halifeye bağlılık gösterdiler. Sonunda Moğol istilası ile Abbasi Devleti son buldu.
Moğol Hakanı Hula-gu Han, Bağdat’ı alarak son Abbasi halifesi Mustasım’ı öldürttü (1258). Moğolların elinden kaçan Abbasoğulları’ndan biri Mısır’a sığınarak halifeliğini orada sürdürdü. Ancak bu sefer halifenin siyasal hiçbir egemenliği yoktu.
Abbasiler İle İlgili Olarak sizlere verebileceğimiz Bilgiler Bukadar. Abbasiler umarım yeterli olmuştur.
Kaynak: Büyük Ansiklopedi